Kukilər, daxil olduğunuz veb saytından brauzerinizə göndərilən qısa mətn fayllarıdır. Kukilər vasitəsilə sayt ziyarətinizi yadda saxlayır və növbəti dəfə sayta daha asan daxil olmağa imkan verir, bu da səyahət etməni asanlaşdırır. Digər texnologiyalar da brauzer və ya qadcetləri müəyyən etmək məqsədilə işlədilir. Məsələn, kukilər istifadəçi adı və şifrə kimi məlumatları saxlaya bilər. Sizin serverlə əlaqə yaratdığınız zaman, kukidə saxlanılan məlumatlar sizin kompüterinizin unikal ID-si ilə şifrələnir. Serverdə saxlanılan bu məlumatlar ötürüldükdə, brauzerinizə hansı məlumatların göndəriləcəyini anlayır. Kukilər sayəsində internet saytları istifadəçi təcrübəsini təkmilləşdirə bilirlər. Veb brauzerlər kukiləri istifadəçinin cihazındakı xüsusi fayllarda saxlayır. Kukilər olmasa, hansısa saytdan ayrıldıqdan sonra yenidən daxil olarkən istifadəçi adı və şifrəni yenidən daxil etməlisiniz.
HANSI KUKİ NÖVLƏRİNDƏN İSTİFADƏ EDİRİK?
Kukilər veb provayderlərinin hər bir istifadəçiyə şəxsi təcrübə təmin etməsinə kömək edir. Lakin, internet saytları üçün hansı növ kukilər ən yaxşıdır? Kukilərin fərqli növləri mövcuddur, amma bu məqalədə daimi və bir dəfəlik kukilər haqqında danışacağıq:
- Bir dəfəlik – Bu növ kukilərə OTC (one-time cookies) kimi də atıf edilir. Onların məqsədi istifadəçi məlumatlarının qorunmasına kömək etməkdir. Bir dəfəlik kukilər üçün yüksək səviyyədə sinxronizasiyaya ehtiyac yoxdur, buna görə də onları yüksək paylanmış sistemlərdə işlətmək daha uyğundur.
- Daimi – Daimi kukilər adından da aydın olduğu kimi, həmişə yaddaşda saxlanılırlar. Veb brauzer bağlandıqdan sonra belə kukilər silinmir. Daimi kukilər, istifadəçi adı, parol və digər məlumatların saxlanılmasına kömək edir və nəticədə istifadəçi hər dəfə bu məlumatları daxil etmək məcburiyyətində qalmır.
KUKİLƏRİN FUNKSİONALLIĞI BARƏDƏ
Funksional kukilər veb platformanın effektivliyinin artırılmasında əhəmiyyətli rol oynayır. Onsuz, veb-saytlar bəzi funksiyaları icra etmək imkanına malik olmazlar. Funksional kukilər veb-sayt istifadəçi təcrübəsini yaxşılaşdırır. İstifadəçi təcrübəsi ifadə olunduğu zaman, parol, istifadəçi adı, bölgə, dil və s. kimi məlumatlar nəzərə alınır. Bu məlumatlar əsasında, veb-saytlar, istifadəçilərə yaşadıqları yerə uyğun məlumatlar, məsələn, xəbərlər və hava haqqında məlumatlar təqdim edir. Funksional kukilər həmçinin istifadəçi sorğularının icrasında da faydalıdır. Ancaq, funksional kukiləri sadəcə bu səbəbdən əhəmiyyətli kukilər olaraq adlandırmaq mümkün deyil, çünki onların əsas məqsədi veb-saytın performansını artırmaqdır.
KUKİLƏRLƏ BAĞLI SEÇİMLƏRİNİZ NƏLƏRDİR
İstifadəçilər kuki fayllarını təmizləyə, silə, bloklaya və ya deaktiv edə bilərlər. Kuki fayllarını deaktiv etdikdən sonra onlar kompüterinizin yaddaşında qalmır. Kuki ayarlarını brauzerinizin Tənzimləmə bölməsindən idarə edə bilərsiniz. Kuki faylları deaktiv edildikdə, saytın bəzi funksiyaları işləməyə bilər. Kuki faylları cihazınıza və məlumatlarınıza zərər verməz, amma əgər məxfilik sizin üçün önəmlidirsə, onda kuki fayllarını bloklaya bilərsiniz. Kuki fayllarını siləndə və ya blokladıqda, daxil olduğunuz saytlarda kuki fayllarını qəbul etməməyiniz barədə bir xəbər görə bilərsiniz, bu da deməkdir ki, əvvəlcə daxil olduğunuz platformalarda əllə müxtəlif istifadəçi adı və şifrə yazmalı ola bilərsiniz. Əgər Google Chrome brauzerində kuki fayllarını blok etmək istəyirsinizsə, brauzer “Tənzimləmənin” “Məxfilik və təhlükəsizlik” bölməsinə keçib, “Kuki faylları və digər sayt məlumatları” seçiminə toxunub, “Ümumi tənzimləmələr” menyusunda “Bütün kuki fayllarını bloklayın” variantını seçməlisiniz.